ZASILEK DLA BEZROBOTNYCH DLA OSOB PRZEBYWAJACYCH LUB ZAMIESZKUJACYCH POZA KRAJEM
Zasiłek dla bezrobotnych to świadczenie publiczne, które zapewnia częściowe pokrycie utraty przychodów w przypadku pozostawania bez pracy.
Główne warunki otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych są takie, że[1]:
· pracownikowi skrócono godziny pracy o co najmniej połowę (50 procent)
· pracownikowi obniżył się dochód z pracy
· pracownik jest zarejestrowany jako osoba poszukująca pracy i co 14 dni wysyła kartę zgłoszenia
· jest osobą rzeczywiście poszukującą pracy
· pracownik uzyskiwał minimalny przychód z pracy zarobkowej wynoszący co najmniej 149 787 koron w ciągu ostatnich 12 zakończonych miesięcy kalendarzowych (1,5 razy podstawowa kwota ubezpieczenia społecznego (G)) lub co najmniej 299 574 koron (3G) w ciągu ostatnich 36 zakończonych miesięcy kalendarzowych
· jest członkiem systemu ubezpieczeń społecznych i przebywa legalnie w Norwegii
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej ostatniemu warunkowi.
Główna zasada określona jest w § 4-2 ustęp pierwszy ustawy o ubezpieczeniu społecznym:
Aby mieć prawo do zasiłku dla bezrobotnych, członek musi przebywać w Norwegii.
Cel tego postanowienia jest częściowo uzasadniony wymogiem mówiącym, że odbiorca musi być osobą rzeczywiście poszukującą pracy w Norwegii. Ponadto zobowiązania dotyczące zgłaszania i stawiania się są powiązane z krajowym rynkiem pracy.
Rozporządzenie UE nr 883/2004 („rozporządzenie w sprawie zabezpieczenia społecznego”), artykuł 7,[2] mówi, że co do zasady świadczenia z zabezpieczenia społecznego nie mogą być zmniejszane ani anulowane, jeżeli odbiorca zamieszkuje w innym kraju EOG, chyba że samo rozporządzenie przewiduje wyjątki od tego. Wyjątek można znaleźć w artykule 63 rozporządzenia w sprawie zabezpieczenia społecznego, które włączono do prawa norweskiego jako „Przepisy dotyczące zasiłku z tytułu bezrobocia”, rozdział 13. Stwierdza się tutaj, że osoby, które straciły pracę w Norwegii, są z zasady uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych z Norwegii. Osoby, które jednak nie są uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych z Norwegii, to:
Członkowie nie otrzymują jednak zasiłku dla bezrobotnych z Norwegii, jeżeli podczas trwania ostatniego stosunku pracy mieszkali w innym kraju EOG lub Szwajcarii i całkowicie utracili stosunek pracy w Norwegii, oraz
a. są uważani za pracowników przygranicznych, lub
b. nie są uznawani za pracowników przygranicznych i decydują się na powrót do kraju zamieszkania.
Należy zauważyć, że istnieje różnica między „prawdziwymi” a „nieprawdziwymi” pracownikami przygranicznymi. „Prawdziwi” pracownicy przygraniczni to ci, którzy co najmniej raz w tygodniu udają się do domu poza Norwegią. W związku z tym nie będą oni uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych z Norwegii, jeżeli byli „rezydentami innego kraju EOG”, ponieważ podlegają postanowieniu określonemu w lit. a.[3]
Osoby, które są „rezydentami innego kraju EOG” i pracują w Norwegii nie wracając co tydzień do domu, są uważane za „nieprawdziwych” pracowników przygranicznych na podstawie punku b. Zrównane z nimi są osoby, które pracują w systemie rotacyjnym i podróżują do kraju zamieszkania w okresach wolnych od pracy. Ta grupa również nie będzie uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych z Norwegii, jeśli zdecyduje się powrócić do „kraju zamieszkania” po zakończeniu stosunku pracy.
W obu przypadkach pojawia się pytanie, w którym kraju są oni uważani za „rezydentów”. Artykuł 1 ustęp pierwszy rozporządzenia w sprawie zabezpieczenia społecznego, punkt J, uważa za „miejsce zamieszkania”
„miejsce, w którym osoba zwykle zamieszkuje”
a. Miejsce zamieszkania ma uzupełniającą definicję w rozporządzeniu UE nr 987/2009 („rozporządzeniu dotyczącym wykonywania rozporządzenia”), artykuł 11, który stanowi, że miejsce zamieszkania danej osoby musi zostać ustalone na podstawie ogólnej oceny, która obejmuje między innymi czas pobytu danej osoby w kraju, sytuację rodzinną i więzi rodzinne, sytuację mieszkaniową, kraj, w którym osoba płaci podatki itp.
Praktyka wiążąca się z rozporządzeniem wskazuje, że kwestia „miejsca zamieszkania” jest sformułowana jako kwestia tego, gdzie dana osoba ma „centrum swoich życiowych interesów”.
Z praktyki norweskiego Sądu Ubezpieczeniowego (Trygderetten) w niniejszej ocenie położono nacisk na to, czy osoba
· została zarejestrowana w rejestrze ludności w Norwegii
· miała w Norwegii mieszkanie na własne nazwisko, a nie za pośrednictwem pracodawcy[4]
· ma rodzinę mieszkającą poza Norwegią
· ma stały adres poza Norwegią
· czy osoba opuściła Norwegię wkrótce po zakończeniu stosunku pracy.[5]
Podsumowując, z powyższego wynika, że pracownicy, którzy obecnie mieszkają w innym kraju EOG i mają słabsze więzi z Norwegią, będą jedynie w wyjątkowych przypadkach uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych z norweskiego ubezpieczenia społecznego.